Dementie herkennen? Zet je voelsprieten aan

Onderdeel van goede zorg voor patiënten met dementie vanuit de vernieuwde samenwerking in het Netwerk Dementie Rivierenland, is het vroegtijdig signaleren van dementie. Maar hoe herken je de eerste tekenen van dementie bij je patiënt? Mura Zorgadvies interviewde diverse professionals. Hieruit kwamen waardevolle adviezen en tips die professionals elkaar gaven naar voren, waar alle andere zorgverleners voordeel mee kunnen doen.

Zorgverleners vertelden hoe zij omgaan met het herkennen en erkennen van de signalen van dementie bij patiënten. Zo horen zij regelmatig van de patiënt en mantelzorgers “Is het niet gewoon normaal om wat vergeetachtig te zijn?” Of “Als iemand geen hulpvraag heeft, dan kan het toch geen kwaad om gewoon door te gaan?” Het blijkt: dementie wordt snel verdoezeld.

Feit is dat de landelijke aantallen dementie veel hoger liggen dan de aantallen die de huisartsen in beeld hebben. En dat is wel nodig om samen tijdig keuzes te maken die voor nu én de toekomst de juiste zijn, zodat patiënten zo lang mogelijk prettig en veilig thuis kunt blijven wonen.

Hoe krijgen we de dementiepatiënten beter in kaart? Daarvoor geven de professionals elkaar een aantal tips:

• Het merendeel van de oudere patiënten heeft COPD, Diabetes of hart- en vaatziekten of andere klachten waardoor zij minimaal één keer per jaar bij de huisarts of praktijkondersteuner huisarts (POH) komen. Dat is dan direct een perfect moment om dementie te signaleren;
• Als wijkverpleegkundige zie je soms dat het uitvoeren van de ADL anders gaat dan voorheen. De patiënt toont wat ander gedrag en vergeet steeds vaker om bijvoorbeeld medicijnen te nemen, het gas uit te draaien, en de producten in de koelkast zijn vaker over de datum. Of, iemand geeft aan zich iedere dag te douchen, maar vervolgens is er nergens was in het huis te vinden…;
• Doktersassistenten hebben een belangrijke rol. Zij merken op als een patiënt meerdere keren om een medicijn vraagt of als de patiënt zijn afspraak weer vergeet. Ze maken een notitie voor de POH of huisarts die dan even contact opneemt;
• Ook een apotheker die merkt dat patiënt zijn medicijnen niet volgens beleid neemt, heeft een belangrijke rol dit te signaleren en actie te ondernemen.

Goed afgestemde zorg
Als dementie eerder bekend is, kunnen zorgverleners ook beter afstemmen in de communicatie. Helene Damen, dementieconsulent vertelt: “We schrijven bijvoorbeeld op een briefje voor de patiënt als hij niet meer mag autorijden. En dat herhalen de betrokken zorgverleners”. Zo hoort de patiënt de boodschap via meerdere wegen. Dat is pas echt goed afgestemde zorg; prettig voor de patiënt én voor de zorgverlener.

Alle zorgverleners in de keten zetten zo hun voelsprieten uit. Samen wordt er eerder gesignaleerd en gemeld. Daarna kan de samenwerking gericht van start.